95.3 en 106.4 FM

Sinds maandag leef ik opnieuw in mijn natuurlijke biotoop: de radiostudio. Iets anders ge-equipeerd dan FM Brussel maar toch herkenbaar.
Normaal gezien begon ik afgelopen maandag met een workshop radio. Da's organisatorisch wat in de soep gedraaid en dus ben ik op zoek gegaan naar alternatieven. La radio des écoles is een zender die één jaar bestaat en jonge mensen radio-opleidingen geeft.
Ousseny Sawadogo is de programmadirecteur van La radio des écoles op 106.4FM. Maar hij is ook journalist, presenteert een dagelijks programma, is verantwoordelijk voor het personeel en de vrijwilligers én is de eerste Burkinabé die ik echt heb zien stressen! Gelukkig heb ik een beetje ervaring als vliegende reporter want achter op de moto bij Ousseny vlieg je letterlijk door Ouaga om een interview af te nemen. Met deadlines wordt er door een aantal programmamakers niet zo nauwkeurig omgesprongen maar Ousseny probeert dat op z'n eentje goed te maken.
Zowel bij Radio Jeunesse als bij Radio des écoles is er één redactiecomputer, mét internet. Maar een printer is er niet dus wordt alles uitgeschreven, ook de nieuwsberichten. De programma's variëren van cultuurkalender tot reggae en hip hop programma's, van dromenanalyses tot quizjes 'niouininonniunpeu'. Heel gevarieerd maar één iets hebben al deze uitzendingen gemeen: de 3-minutenregel is hier niet van kracht. Soms wordt er een half uur gebabbeld en gediscussieerd en dan (eindelijk) een plaat.
De radiomicrobe kriebelt en dus ben ik zelf ook al achter de micro gekropen. Op radio des écoles heb ik over FM Brussel verteld en een jingle laten horen. En hebben we over Belgische muziek en groepen gebabbeld. Daan en Clouseau zijn nu voor de Burkinabés geen onbekenden meer. Op Radio Jeunesse heb ik een debatje gemodereerd tussen de andere radiomakers over de wedstrijd Duitsland - Turkije.
Vanaf maandag begeleid ik een workshop van 1 week met 6 jongeren!

krokodillen

Sabou is een dorp vlakbij Koudougou, de derde grootste stad van Burkina. "De autostrade" tussen Ouaga en Bobo gaat er dwars door en dus zag ik tot nu toe enkel vanuit de bus velden en de huizen van de Mossi. Maar deze keer ben ik op mijn terugweg naar Ouaga uitgestapt want Sabou heeft een meer en daarin leven heilige krokodillen!Relatief grote beesten... Er zouden een honderdtal in het meer leven en die komen zowat op commando uit het water. Niet alle honderd tegelijk natuurlijk maar toch wel vreemd dat als 'de krok-lokker' op een bepaalde manier fluit er plots een stuk of vijf krokodillen naar de oever zwemmen.
Daar krijgen ze een kip voorgeschoteld die door die scherpe tanden aan flarden wordt gereten. De krokodil houdt die kip nog wat in haar bek en op dat bloed komen muggen af, de krokodil sluit haar bek, glijdt opnieuw het water in en gebruikt de muggen als lokaas voor vissen. Slim bekeken voor een gevarieerd menu.

De inwoners van Sabou zijn niet bang van deze Crocodiles sacrés en ze verwachten van toeristen hetzelfde. Dus heb ik moedig geposeerd bij één van de fotogenieke crocos.

Dolo is hét traditionele bière de mil (gierst?!). In het dorp krijg ik het overal aangeboden en nee, als je in een cabaret op de markt een calabas met dit drankje aangeboden krijgt, weiger je niet! Lekker vind ik het niet, maar naast me zit altijd wel een Burkinabé die met plezier mijn calabas leegdrinkt.

In Sabou snakt iedereen naar regen want de voorbije drie weken heeft het er één keer geregend. Op de velden kan voorlopig niet gewerkt worden en dat is nu net de enige bron van inkomsten voor de meeste bewoners.
Dit is de kathedraal van Sabou. 'Grace à Dieu', 'Si Dieu le veut' het zijn standaardzinnetjes in de woordenschat van elke Burkinabé. Geloof is hier super belangrijk, of je nu moslim, christen of animist bent. Ik vind het trouwens opvallend hoe die verschillende religies elkaar hier voortdurend kruisen. In deze kerk ontmoette ik priester Marc, een Pool die een paar jaar in Brussel woonde en nu Sabou als grote parochie heeft.
Mooré is de taal die de Mossi spreken, da's bijna de helft van de bevolking. Hier ben ik een 'nassara' en word ik zo begroet door de kinderen. Maar ook les vieux doen graag een babbeltje. Ik laat dan gewillig men hand vasthouden en laat vertalen wat er gevraagd wordt. Want meestal zit ik maar wat te mmm-en en bevestigend te lachen, haha!

bewegend beeld

Als echte toerist loop ik hier meestal gewapend met mijn fototoestel rond. Dat is zo'n modern ding waar je ook filmpjes mee kan maken, ahaha!

Fadel is het zoontje van de buren in Pissy (Ouagadougou). Hij is 2,5 jaar en hij noemt me steevast 'ton ton blanc'. Toen hij op een avond zag dat ik m'n schoenen aandeed, ging hij onmiddellijk zijn deftige schoenen halen want hij zou met mij mee naar de stad gaan!


Op het schoolfeest van de kleuterschool van Delphine werd er nogal wat afgedanst. Ik zet deze filmpjes hier ook omdat de leerkrachten en ouders ze dan kunnen bekijken. Verwacht dus geen cinema he!



Schudden met je poep en dansen als jongen, dat peperen ze er hier al vroeg in ;-)

bobolais

Vorige week reed ik als een echte Bobolaise op m'n moto door de stad. Op weg voor une commission voor Marie. Plots roept iemand "Hé la Belge! ça va?". Ik zie een super glimlach van iemand op een brommer maar ik kan hem niet meteen thuis brengen... het blijkt Pascal te zijn. Vorig jaar reisde Ellen met een groep door Burkina en ben ik twee dagen met hen opgetrokken. Hun gids hier in Bobo Dioulasso was Pascal! Hij heeft me meteen mee naar de markt genomen en we hebben goed bijgebabbeld en omdat het begon te regenen daar wat djembe en awalé gespeeld.
Vrijdag de 13de... in België loop je dan best niet onder een ladder en mijd je zwarte katten, maar wat doe ik hier? Ik zoek het mystieke op! Met drie vrienden bezocht ik Dafra, de plek waar heilige vissen zwemmen. Met twee levende kippen en vijf liter dolo (traditioneel bier) begin je de afdaling door bergachtig landschap met als doel: faire des sacrifices.
Omdat het 'een heilige plek' is, mag je geen foto's nemen. Maar ik kan je verzekeren dat het een vreemde ervaring was! De twee kippen worden de keel overgesneden en gepluimd, boven een vuur gebakken en de ingewanden worden verwijderd maar bijgehouden. Ondertussen geef je dolo aan de oude wijze, maar naar mijn mening bijzonder verwarde of beetje zatte, man. En dan mag je nog iets lager naar het water om daar de ingewanden van de kip aan les poissons sacrées te geven. Indrukwekkend grote vissen met een soort snorharen komen boven water happen. Het zijn die vissen die ons nu geluk zullen brengen. De Bobolais komen naar hier omdat ze een kind willen, omdat ze regen willen voor een goeie oogst, omdat ze willen genezen, omdat ze werk willen vinden. En de offers gaan van twee kippen, over schapen dat zag ik maar er zouden zelfs mensen met runderen afzakken!
Ambiance in het weekend, dan wordt er gedanst Zalig want zowat alle mannen dansen hier! Omdat ik in de maquis sowieso opval kan ik hier ook ongegeneerd dansen en dat is hier vooral met je poep schudden. Dé hit van het moment is "bobaraba" en dat wil "dikke kont" zeggen echt een geweldig nummer, haha!
Naast de 'discomuziek' zijn er in Bobo veel griots, traditionele muzikanten. Pascal is zelf muzikant en hij heeft een groep in de vieux quartier. 'k Heb al paar schone privé-concertjes gekregen van die gasten op balafon en op een soort kora.Le vieux quartier de Bobo is een beetje als een dorp in de stad. Er zijn veel meer lemen huizen dan in andere wijken van de stad, er is amper elektriciteit en als er op andere plekken in de stad al nauwelijks riolen zijn, dan kennen ze dat in de vieux quartier helemaal niet. De quartier waar ik nu woon is Ouezenville. En vandaag ben ik met wat jongeren uit mijn quartier gaan zwemmen.
De voormiddag was voorbij toen we eindelijk vertrokken waren. Met een auto, tja... dat soort verhalen las je al eerder op deze blog. Soit, we arriveren in Naso bij La Guingette en het begint kei hard te gieten. We mogen niet zwemmen omdat er teveel stroming is. Maar even later duiken we toch in het water. En gelukkig is dat niet al te diep want 'baksteenslag' is zowat de algemene zwemstijl van deze Bobolais.
Als het terug harder begint te regenen, besluiten we om 7 km terug te rijden naar huis. Maar de auto is een 'pouser demarer' dus de jongens moeten hem in gang duwen en dan in de bak springen. Kletsnat komen we even later terug in Ouezenville aan.
Het is opgehouden met regenen, dus ik spring terug de moto op en ga met wat vrienden naar Frankrijk - Italië kijken. Euro 2008 wordt hier redelijk goed gevolgd en 't is grappig dat heel wat mensen me proficiat wensen omdat Holland het zo goed doet.

Banfora

"Toubabou" of "La Blanche! Ca va?!" dat roepen de kinderen naar mij op straat. Maar sinds dinsdag zouden ze beter "dag rooie" roepen. Ik ben paar dagen naar Banfora geweest, een stadje op zo'n 100 km van Bobo en de zon heeft me daar nogal verrast.
Mijn gastvrouw in Banfora is Aïsha, de-altijd glimlachende-zus van Haoua. We huren een P50 en bollen samen richting watervallen, iets buiten de stad. Deze weg ken ik ondertussen maar het blijft een unieke ervaring door de rijst- en suikerrietvelden rijden. Eerste stop zijn de Dômes van Fabédougou. De Dômes zijn vreemde rotsformaties, hoog in het groen. We spelen een spelletje: welke afbeelding zie jij in die rots? Aïsha was hier al eerder en ze wil kost wat kost nog eens naar boven klimmen, maar het duurt even voor we het juiste padje vinden. Uitendelijk geraken we op de koepels, 't is er gigantisch heet maar wel prachtig.
Even uitpuffen in de schaduw en al verlangen naar de verkoeling van de watervallen... We springen terug op onze brommer en luieren de hele namiddag aan les cascades de Karfiguéla.
Als ik naar Banfora kom, moet het regenen meent Aïsha. Vorig jaar zijn we samen zowat verzopen in een stortbui. Dit jaar zijn we op de terugweg als het hard begint te waaien. De laatste tien minuten rijden we door de gietende regen. Gelukkig is het daardoor 's nachts iets koeler om te slapen. Woensdag staat 'les pics de Sindou' op het programma. Ibrahim werkt voor een transportbedrijf, hij is een goeie vriend van Aïsha en haar zussen, en heeft ons aangeboden om met zijn auto naar Sindou te rijden. Perfect! Om 8u15 tanken we voor 10.000 cfa (15 euro), daarmee geraken we met gemak heen en weer. Maar we zijn Banfora nog niet uit of de auto doet vreemd...
Ibrahim stapt toch maar even uit om te checken. Ze hebben toch goeie benzine getankt? Want tegenwoordig is de kwaliteit niet altijd optimaal... hmm, nee we geraken een miniheuvel niet op, dus auto aan de kant.
Ik vind het al bijzonder komisch omdat Ibrahim vanaf het begin aan het stoefen was over zijn auto. Hij doet de motorkap open maar vindt niet meteen het probleem. Ik weet dat het wel zal opgelost worden maar wanneer?! Er wordt druk over en weer gebeld en even later staat er een mecanicien bij ons.
Er wordt gesleuteld er wordt geprutst en er wordt teruggereden. Aïsha en ik wachten geduldig af. Rond half twaalf komt Ibrahim er weer aan, big smile! We kunnen vertrekken. Nu zijn we nog geen 5km onderweg of we vallen weer stil.
Hop, motorkap weer open. Het moet die bobine zijn... weer bellen en weer wordt de mecanicien op zijn moto gestuurd. Ondertussen rijdt er toevallig een bevriende garagist voorbij die ook komt helpen. Wegenwachters heb je hier niet maar op een bepaald moment staat er wel vijf man aan de auto te prutsen. Uiteindelijk blijkt het een filtertje te zijn dat vanalles blokkeert, miniscuul klein!
Ik had eigenlijk de hoop om vandaag in Sindou te geraken opgegeven. Maar om 13u20 (na 5 uur!) rijden we dan toch Banfora uit. De weg is als een wasbord en Ibrahim rijdt supersnel. Ik probeer van het landschap te genieten maar zit toch beetje in met onze veiligheid. 'k Ben dan ook opgelucht als we drie kwartier later voor 'les pics de Sindou' staan.
Prachtig! Dat ik hier de vorige keren nog niet geweest ben?! Dit is een rotsformatie van zo'n 10km lang, aan de grens met Mali en Ivoorkust. Vroeger werd er bovenop de rotsen geleefd, nu worden jongens tussen 18 en 25 jaar hier geïnitieerd. Een gids neemt ons mee naar boven en vertelt de geschiedenis van deze pics in een grot. Hij zoekt deze schuilplek op omdat het hard begint te regenen.De temperatuur is na de regen perfect voor een wandeling op de berg. Aïsha en Ibrahim zijn ook onder de indruk, 't is de eerste keer dat ze naar boven klimmen. Ondertussen blijft Ibrahim maar gsm-en. Met zijn vrouw om te beschrijven hoe schoon het daar boven op de berg wel is en met een vriend die beneden in Sindou woont. We gaan nog een Brakina drinken met die vriend en rijden dan via de regenboog terug naar Banfora.

des burkinabés, één hollander en ik

Ik ben sinds woensdag in Bobo. Door de vorige bezoeken, ken ik hier al een paar mensen. Vorig jaar heb ik ook heel wat foto's genomen en de voorbije dagen ben ik die overal gaan afgeven. Geweldig die reacties! Grappig hoe sommigen echt verlegen worden als ze zichzelf op foto zien, hoe anderen super fier hun foto's aan iedereen tonen en hoe iedereen verbaasd is over de goeie kwaliteit van die prentjes van deze Belgische fotografe ;-)
Dit zijn Cyrille en Ben (jawel, dé Ben). "causer" da's wat ik hier alle dagen doe, keuvelen met iedereen. Even langslopen bij de buren, even thee drinken met de jongens in de straat, babbelen met Marie en Anna en Pelagie, kaarten met Simon, London en Joseph.
Zaterdag ben ik voor de tweede keer naar een schoolfeest geweest. Dit keer van de kleuterschool waar Delphine directrice is. Schattig hoe die kleuters dansjes en liedjes brengen en hoe die super chique zijn uitgedost. Maar zo lang dat die ceremonie weer duurde en zo'n chaos dat het soms was omdat er zoveel volk was.
Vrijdag heb ik wat meegeholpen bij de voorbereiding van het feest. Voor de genodigden werd er eten gemaakt en ik mocht mee de kilo's ajuinen snijden... liters tranen als gevolg. Een lucifer in je mond steken zou daar tegen helpen, maar daar merkte ik niet veel van.
Woensdag heb ik Auke ontmoet op de bus van Ouaga naar Bobo. Hij las een Nederlandstalig boek en dat had ik natuurlijk gezien. Dus hebben we nummers uitgewisseld en diezelfde avond zat ik al met deze Hollander op café. Hij doet onderzoek in Ghana maar is op reis in Burkina.

Donderdag zijn we samen naar een concert geweest in Theatre de l'amitié. Yoni en Floby zijn twee popsterren van dit moment. Het optreden zou om 20u beginnen, toen wij rond 20u30 aankwamen stond er een lange rij mensen netjes aan te schuiven. Uiteindelijk gingen tegen 21u30 de deuren open. We zochten een plaatsje in de tribunes. Ons geduld werd op de proef gesteld maar uiteindelijk begon de show... Eerst een presentator die de moto's van de sponsor promoot, dan de marketingdirecteur van de sponsor die speecht, dan weer een andere presentator en dan uiteindelijk... de muzikanten! 't Was best een goed optreden en er werden duidelijk ook paar hits gespeeld omdat iedereen, behalve dan die twee witten in de tribune, meezong.

opgesloten

Vanaf nu doe ik een deur niet meer dicht zonder de klink goed te checken. Waarom? Wel, ze moesten me al twee keer bevrijden... de eerste keer was ik nog maar twee nachten in Burkina. Toen ik 's ochtends uit mijn kamer wilde, draaide de klink zot. Bon, ik kon mijn kamer niet uit en Yves en Yvette waren gaan werken. Ik hoorde de huishoudhulp van de buren dus ben ik hen beginnen roepen want door een raam kruipen zit er ook niet in omdat ramen hier meestal metalen luikjes zijn. Oef, de meisjes horen me, ik kan de sleutel van de voordeur door de raam steken, zij kunnen binnen en langs de andere kant mijn slaapkamerdeur openen. 's Avonds gaf Yves me de sleutel van de deur zodat ik mezelf steeds kan bevrijden.Een paar dagen geleden, gelijkaardig scenario. Ik zit buiten voor Radio Jeunesse met paar radiomakers en Sory. Omdat het toilet daar nog iets of wat deftig is, ga ik binnen naar toilet en doe de deur dicht, ah ja. Maar als ik naar buiten wil, inderdaad, draait die klink weer gewoon rondjes. Dus ik roep door het raampje een meneer om te helpen. Die snapt dat blijkbaar niet en vraagt om 200cfa. Ik zeg hem, meneer ik zit hier opgesloten op een toilet, ik heb hier geen geld maar u zou mij echt wel kunnen helpen door iemand te gaan roepen. Nope, dat deed hij niet. Ik besef dat ik mijn gsm op zak heb, dus ik bel Sory die buiten aan de andere kant van het gebouw zit. Maar die pakt eerst niet op omdat hij denkt dat ik me vergis. De tweede keer heeft hij door dat ik hem écht wil bereiken en na een tweede opsluiting, geniet ik even later weer van mijn vrijheid!

Ondertussen ben ik in Bobo Dioulasso, hier logeer ik bij Marie en co. Iedereen die hen kent, heeft alvast veel groeten. 't Is duidelijk dat ze de hoge prijzen hier voelen. Maar Marie wil me natuurlijk zo goed mogelijk ontvangen. Ik probeer haar duidelijk te maken dat ze niets extra moet doen voor mij, dat ik me wel red. Maar zij zegt dat ik dan een hele week too zal moeten eten en dat ik dat niet zal aankunnen... Tja, daar is misschien iets van aan ;-) Verhalen en foto's volgen zeker.

ceremonie op school

Rond deze tijd loopt het schooljaar in Burkina op zijn einde. Het schoolsysteem is gebaseerd op het Franse systeem en het is me nog altijd niet helemaal duidelijk hoe het precies in elkaar zit. Maar de meeste lessen in het middelbaar zijn gedaan en de leerlingen van +/- 16 jaar moeten slagen in een nationaal examen vooraleer ze aan hun bac mogen beginnen.

Zaterdag mocht ik mee naar Universalis, een school waar Alexandre les geeft. In een gewone wijk in Ouaga maar je zag meteen dat Universalis wat chiquer is dan de gemiddelde school hier. Er zijn heel wat kinderen van diplomaten en kinderen uit Ivoorkust die er op internaat zitten. Op het schoolfeest werden de resultaten meegedeeld: "la ceremonie de cloture de l'annee 2007-2008 a Universalis".
Bij een ceremonie hoort een Maître de cérémonie en dat was Alexandre. Alles is zo officieel, het taalgebruik, de setting etc. Maar... door een stroompanne was er geen electriciteit in de wijk en moest Alexandre vanaf zijn spreekgestoelte roepen, moest het programma beetje worden aangepast én lieten de ventilatoren het afweten.
Op het einde van elk schooljaar krijgen de beste leerlingen van de klas een prijs. Per klas en per vak worden les meilleurs élèves naar voor geroepen. Soms was er één leerling die voor maar liefst vijf vakken de beste van de klas was en dan ging het applaus crescendo! De prijzen, boeken, schriften, t-shirts en ander schoolmateriaal, werden overhandigd door directieleden en leerkrachten.
Al die resultaten, al die prijzen dat duurt wel even en dus was er ook animatie. Een ballet bijvoorbeeld:

en playback. Dat kon allemaal nadat er een firma was ingeschakeld om een generator te brengen. Zodat de gehuurde geluidsinstallatie ook zijn dienst kon bewijzen.

Tijdens de voormiddag heb ik opnames gemaakt en (als mijn montageprogramma wat mee wil) maak ik er een eerste Burkina-repo over voor Alexandre en de school.